Rośliny naczyniowe

Kukułka krwista fot. M. Kochanowska

Na terenie Parku Narodowego „Bory Tucholskie” odnotowano 634 gatunki roślin naczyniowych (stan na 2012 r.), co stanowi około 33% całej flory Polski niżowej i około 40% flory Pomorza Zachodniego.

Rośliny naczyniowe występujące na terenie Parku Narodowego „Bory Tucholskie”, reprezentują 96 rodzin, w tym najliczniej reprezentowane są:

• Wiechlinowate (Trawy) Poaceae,
• Astrowate Asteraceae,
• Turzycowate Cyperaceae,
• Motylkowate Fabaceae,
• Różowate Rosaceae.

34 rodziny reprezentowane są tylko przez jeden gatunek. Jak dotąd odnotowano 43 gatunki chronione. Występuje tu także 58 gatunków należących do archeofitów i 33 gatunki należące do kenofitów.

[Archeofit to gatunek rośliny obcego pochodzenia (antropofit), który przybył do nas z innych rejonów geograficznych w czasach wczesnohistorycznych lub przedhistorycznych. Zwykle za datę graniczną przyjmuje się rok 1492 – odkrycie Ameryki. Rośliny, które przybyły do nas później, zaliczane są do kenofitów.]

Flora tego terenu wyróżnia się znaczną ilością unikalnych w skali całego kraju gatunków. Liczne są tu gatunki reliktowe, czyli charakterystyczne dla minionych epok klimatycznych i właściwych im formacji roślinnych. Do najstarszych składników flory Parku zaliczamy relikty glacjalne, które dzisiaj charakteryzują się zasięgiem arktyczno-alpejskim, borealno-alpejskim i borealnym, a są to:

• bagno zwyczajne Ledum palustre,
• borówka bagienna Vaccinium uliginosum,
• bażyna czarna Empetrum nigrum,
• zimoziół północny Linnea borealis,
• trzcinnik prosty Calamagrostis stricta.

Skład gatunkowy roślin naczyniowych Parku Narodowego „Bory Tucholskie” zawiera również stosunkowo liczną grupę gatunków o zasięgu środkowo-europejskim i atlantyckim, w tym występujące w jeziorach lobeliowych:

• lobelia jeziorna Lobelia dortmanna,
• poryblin jeziorny Isoëtes lacustris,
• wywłócznik skrętoległy Myriophyllum alternifolium,
• elisma wodna Luronium natans,
• jeżogłówka pokrewna Sparganium angustifolium.

a także niezwykle interesujący gatunek jakim jest: 

• kłoć wiechowatą Cladium mariscus.

O unikalności tego terenu świadczyć może również stosunkowo duża liczba gatunków objętych ochroną gatunkową oraz roślin posiadających kategorię zagrożenia, wymienionych w „Czerwonej liście roślin naczyniowych zagrożonych w Polsce” i w „Polskiej Czerwonej Księdze Roślin”.
Do ciekawszych przedstawicieli zaliczamy m.in.:

• rosiczki: okrągłolistną, pośrednią i długolistną Drosera rotundifolia, D. intermedia, D. anglica,
• widłaki,
• pływacze Utricularia.

Warto również wspomnieć, że występuje tu także nasięźrzał pospolity Ophioglossum vulgatum L., który jest w Parku jedynym przedstawicielem psylofitów - najstarszej linii rozwojowej w kładzie Monilophyta.